Ο συμβιωτικός πλανήτη‪ς‬

Αν και η θεωρία του Κάρολου Δαρβίνου έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης βιολογίας, εντούτοις δεν μας αφηγείται όλη την ιστορία. Η καταγωγή των ειδών μάς λέει, πράγματι, πολύ λίγα για την καταγωγή των ειδών. Ο Δαρβίνος και οι σύγχρονοι διάδοχοί του έδειξαν πολύ πειστικά πώς οι κληρονομήσιμες παραλλαγές υπόκεινται στη φυσική επιλογή, αλλά άφησαν αναπάντητο το ερώτημα πώς πρωτοεμφανίσθηκαν οι διάφοροι οργανισμοί.

Στο βιβλίο της Ο συμβιωτικός πλανήτης, η διάσημη βιολόγος Lynn Margulis υποστηρίζει ότι η συμβίωση, δηλαδή το σύνολο των οργανισμών από διαφορετικά είδη που ζουν σε φυσική επαφή μεταξύ τους, έπαιξε κρίσιμο ρόλο στις απαρχές του εξελικτικού νεωτερισμού. Εκτείνοντας την έρευνά της από τις μικρότερες μορφές ζωής, τα βακτήρια, έως τη μεγαλύτερη, την ίδια τη ζωντανή Γη, η Lynn Margulis εξηγεί τη συμβιωτική προέλευση πολλών από τις πιο σημαντικές εξελικτικές καινοτομίες. Τα κύτταρα εξελίχθηκαν ως συμβιωτικές ενότητες διάφορων ειδών βακτηρίων. Το σεξ (και η αναπόφευκτη συνέπειά του, ο θάνατος) εμφανίσθηκε όταν απέτυχαν οι προσπάθειες για κανιβαλισμό, με αποτέλεσμα τις εποχικές επαναλαμβανόμενες συνενώσεις κάποιων μικροσκοπικών προγόνων μας. Η άγονη στεριά έγινε καταπράσινη μόνο μετά τις συμβιώσεις φυκών και μυκήτων, που εξελίχθηκαν σε φυτά.  Η Γαία, το μεγαλύτερο τέλεια ρυθμισμένο οικοσύστημα στη γήινη επιφάνεια, αποτελεί ένα συμβιωτικό σύστημα, όπως φαίνεται από το Διάστημα.

Σε τούτο το έξοχο βιβλίο της, η Margulis περιγράφει τη μύησή της στον κόσμο της επιστήμης, αλλά και το ξεκίνημα της σύγχρονης επανάστασης στην εξελικτική βιολογία· αναφέρεται στη σημασία της ταξινόμησης των ειδών για τον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε τον έμβιο κόσμο, αλλά και στο πώς το «ακαδημαϊκό απαρτχάιντ» καταφέρνει να εμποδίζει την επιστημονική πρόοδο. Γραμμένο με ενθουσιασμό και εγκυρότητα, το παρόν βιβλίο μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπατε μέχρι τώρα τη ζωντανή Γη.