Kolęda

Ogień nie­ziem­ski pod łu­kiem bra­my  wspię­tej wy­so­ko jak dzwon lub oł­tarz,  łu­na ofiar­na jak ga­łąź zło­ta  spły­wa na gło­wę chłod­ną w ko­na­niu --  za­śpie­waj­my mu, za­graj­my,  cze­kaj mar­twy na ulicz­nym po­sła­niu.   Krę­tych chmur stoi wie­niec bo­ga­ty,  licz­ne dy­my z miast oj­czy­stych wo­ła­ją,  a twe okno jak gwiaz­da ma­leń­kie  nie przy­tu­li do fi­ra­nek bia­łych;  i nad wło­sem zgię­tym jak kwia­tem  znów za­hu­czy śmier­tel­ny me­tal --  za­śpie­waj­my mu, za­graj­my,  ach, ubo­ga sta­jen­ka lecz pięk­na.   Z le­wej mur, z pra­wej ce­gła -- i wszyst­ko.  Jesz­cze gra­nie da­le­kie że­la­za  i na pier­si czło­wie­czej złe pi­smo,  a to dar, a to ofiar­na moc,  co do zie­mi prze­chy­la i ka­że  słu­chać gło­su jak echa wśród zmierz­chu,  gdy za­ni­ka i wie­dzie je le­śny  ob­łok ciem­ny jak zie­mia -- bez gwiazd. [...] 


Tadeusz Gajcy Ur. 8 lutego 1922 r. w Warszawie Zm. 16 sierpnia 1944 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Wczorajszemu, Kolęda, Widma, Do potomnego, Homer i orchidea pseud. Karol Topornicki, Roman Oścień Poeta, prozaik, dramatopisarz, krytyk literacki. Ukończył gimnazjum i liceum księży marianów na Bielanach. Od 1941 r. studiował filologię polską na podziemnym UW. Członek organizacji Konfederacja Narodu; współzałożyciel (1942), a od 1943 r. redaktor konspiracyjnego czasopisma tej organizacji ?Sztuka i Naród?. Żołnierz AK; brał udział w akcji składania wieńca pod pomnikiem Kopernika (25 maja 1943 r.). Zginął w powstaniu warszawskim wraz z Zdzisławem Stroińskim na Starym Mieście. Otrzymał nagrodę na podziemnym konkursie czasopisma ?Sztuka i Naród? za wiersz Wczorajszemu (1942), włączony później do antologii Słowo prawdziwe (1942). Nagrodzony także przez czasopismo ?Kultura i Jutro? (1943) za wiersz Rapsod o Warszawie. Wyraziciel ideowego i artystycznego grupy ?Sztuka i Naród?; w artykule Już nie potrzebujemy (?SiN? nr 11, 12 z 1943 r.) i O wawrzyn (wyd. ?Kierunki? 1967, nr 19) polemizował z literackimi poprzednikami, zarzucając poetom ?Skamandra? bezideowość i koniunkturalizm, a Awangardzie Krakowskiej ? ?ekwilibrystykę intelektualną?; poetów swojej generacji uważał za kontynuatorów katastrofizmu. Sam rolę poety widział w byciu odkrywcą tajemnicy bytu i wychowawcą narodu. W poematach Z dna nawiązującym do przeżyć z wojny obronnej 1939 r. oraz Widma wyd. w debiutanckim tomie z 1943 r. (będącym poetycką odpowiedzią na cykl poetycki Borowskiego pt. Gdziekolwiek ziemia...) zawarł wizję apokaliptycznej zagłady. W śpiewogrze Misterium niedzielne (1943) podjął próbę przezwyciężenia własnego katastrofizmu, przedstawiając świat czasu wojny jako groteskę i nawiązując do folkloru warszawskich przedmieść. W ostatnim tomie zwraca uwagę jego testament poetycki Do potomnego. Często posługiwał się konwencją snu, wizji, sięgał po formy ballady, kolędy, piosenki.


Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.