Acute Spinal Cord Injury: Spinal Cord Regeneration and Stem Cell Applications/Akut Omurilik Yaralanmasi: Omurilik Rejenerasyonu Ve Kok Hucre Uygulamalari (Education

Giris Hasarli ve aksotomize noronlarin yasamlarina devam etmeleri (noral koruma), kesilmis aksonlarin uzamasi, lezyon bolgesini gecmesi, uygun hedeflere uzanmasi ve sonucta fonksiyonel sinapslarin olusmasi ile norolojik-klinik iyilesme rejenerasyon (iyilesme) olarak adlandirilmaktadir. Yaralanmis omuriligin yaralanmadan belli bir sure sonra tamir edilerek felcli hastalarin tekrar fonksiyon kazanmasi omurilik arastirmalarinin nihai amacidir. Son on yilda yaralanmis omuriligin rejenerasyonunu basarmak amaciyla bircok merkez ve laboratuvar tarafindan pekcok calisma yapilmistir. Omuriligin rejenerasyonu ilk olarak hucre kulturlerinde ve hayvan arastirmalarinda denenmistir. Yaralanmis omurilikte rejenerasyonu uyarmak amaciyla skarin kucultulmesi, X-isinlama, elektriksel uyari, norotrofik faktorler, greftlemeler, omentum transplantasyonu, norit buyume inhibitorlerinin notralizasyonu gibi yaklasimlar denenmistir. Son yillarda yaralanmis omurilige Schwann hucreleri, olfaktor glial hucreler, embriyolojik ya da eriskin kok hucreler gibi hucrelerin transplantasyonu popularite kazanmis ve bu girisimlerin hepsi hucre tedavileri (cell therapy) olarak adlandirilmaya baslanmistir. Bu hayvan calismalarinin sonucunda omurilik yaralanmasinda insana transplante edilecek ideal hucrenin aslinda ne oldugunun tam olarak bilinmedigine ancak guclu kanitlarin bolge spesifik noral progenitor kok hucrelerin olmasi gerektigine inanilmaktadir. Tabi ki bu hayvan calismalarinin pek cogunun klinik calismalari henuz baslamamis, baslayanlarin cogunun sonucu henuz alinmamistir. Omurilik rejenerasyonu konusundaki sinirli sayidaki klinik insan calismasi cok kisa zaman once yayinlanmistir (1-3). Bu calismalarin hepsi kontrolsuz Faz 1 calismadir ve yazarlarinin da belirttigi gibi uzun sureli, vakakontrollu, kor, cok merkezli calismalari yapilmadan tedavi metodu olarak kabul edilemez.