AYODHYECHA RAVAN ANI LANKECHA RAM

रामकथेच्यानावानेआजमितीलावेगवेगळ्याभाषांत,वेगवेगळ्याप्रदेशांतआणिवेगवेगळ्याधर्मांतमिळूनसुमारेतीनेकशेरामायणेउपलब्धआहेत,असाअंदाजआहे.सोळाव्यावर्षीरामालावैराग्ययेते,रामगृहत्यागकरतो,वनवासीहोतोआणिनंतरकुलगुरूवसिष्ठत्याचीसमजूनघालून,त्यालाउपदेशकरूनजीवनाचाअर्थसमजावूनदेतातअशीकथाआपल्याकडेप्रसिद्धम्हणतायेईलअशायोगवसिष्ठरामायणातआहे.कृष्णाच्यारासलीलेनेअत्यंतभारावूनगेलेल्यालेखणीबहाद्दरांनीरासलीलाकरणारारामहीरंगवायलाकमीकेलेलेनाही.रामायणाच्यानावाखालीहेसगळेचालतआलेआहे.पुढेजाता,ललितसाहित्यम्हटलेजातीलअसेअनेकअसामान्यकाव्यात्मग्रंथहीलिहिलेगेलेआहेत.भवभूतीआणिकालिदासहीत्यातचआले.‘समग्ररामकथाहीचमुळातनिव्वळपुराणकथाआहे,यातसत्याचालवलेशनाही,असाकोणीरामकधीझालाचनव्हताआणिअयोध्याम्हणजेउत्तरप्रदेशातीलगावनाहीच,जावाबेटावरचेजोग्यानावाचेतेएकनगरआहे,थायलंडमधीलअयुथ्या(अयोध्या)नावाचेगावहीचरामजन्मभूमीआहे...’असलीविधाने‘पुराव्यांनिशी’करणारेहीकमीनाहीत.रामकथातपासून,पडताळूनपाहणेहाप्रस्तुतपुस्तकाचाउद्देशनाहीच.वाल्मीकीचीमूळरामकथाहामाझ्यापुढचाआदर्शआहे.मूळरामकथेच्यापात्रांची,तिच्याकथानकाचीह्यातभलेपुष्टीझालीनसेल,निष्ठापूर्वकसमर्थनहीनसेल,क्वचितकुठेतिच्यावरनगण्यजुलूमझालाअसेल,पणतरीसुद्धाकुठेहीकृत्रिमविरोधाभासवाटूनयेअशाअकृत्रिमसहजतेनेह्याकथेचेविणकामकरण्याचाहानिष्ठापूर्वककेलेलाप्रयासआहे.