Sonet

Nie­chęt­nie w two­jej for­mie kwiat mych my­śli miesz­czę.  Czy­nisz na mnie wra­że­nie po­zio­me­go kar­ła,  Któ­ry smu­kłą dziew­czy­nę, by się nie wy­dar­ła,  Wią­że w bru­tal­ny uścisk jak w że­la­zne klesz­cze.   Gdy czy­tam pięk­ny so­net -- to czu­ję w nim dresz­cze  Zdła­wio­nej rap­tem pie­śni, co się mia­ła z gar­dła  Wy­lać sze­ro­ką fa­lą i na­gle umar­ła,  Choć mo­gła jesz­cze dźwię­czeć i chcia­ła żyć jesz­cze. [...] 


Gustaw Daniłowski Ur. 16 października 1871 r. w Cywińsku Zm. 21 października 1927 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Poezje (1902), Z minionych dni (1902), Jaskółka (1907), Wrażenia więzienne (1908), Maria Magdalena (1912), Bandyci z Polskiej Partii Socjalistycznej (1924) Poeta, prozaik i publicysta (pseudonim literacki Władysław Orwid), działacz PPS, żołnierz legionów Piłsudskiego. Jego ojcem był Władysław Daniłowski, członek Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym; urodził się na zesłaniu w guberni kazańskiej i po śmierci ojca wrócił wraz z matką na ziemie polskie. Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej od 1895 r. (od 1906 r. Frakcji Rewolucyjnej PPS) do maja 1927 (wystąpił z PPS w związku z krytyką przez kierownictwo partii poczynań marszałka Piłsudskiego). Czynnie uczestniczył w rewolucji 1905 r. Na przełomie 1906/1907 r. spędził kilka miesięcy w więzieniu w związku ze swoją działalnością polityczną. W czasie I wojny światowej walczył w I Brygadzie Legionów, w powojennej Polsce po odzyskaniu niepodległości do grudnia 1918 r. do grudnia 1922 r. był urzędnikiem państwowym, również po przewrocie majowym. Zmarł na gruźlicę w 1927 r. Początkowo pisał dość mroczne (w duchu epoki) wiersze o tematyce filozoficznej; ich zbiór ukazał się w 1902 r. Następnie zwrócił się ku prozie, tworząc nowele (najważniejsze tomy to: Nego 1899, Dwa głosy 1903, W miłości i boju 1910 i Nad urwiskiem 1922) oraz powieści współczesne. Bohater jednej z nich, Wiktor z Z minionych dni, miał stanowić portret Józefa Piłsudskiego. Inna powieść, Maria Magdalena, zyskała skandaliczną sławę z powodu scen erotycznych. W dorobku Daniłowskiego znajduje się wiele tekstów, których tematyka wiąże się z jego działalnością w konspiracji i w PPS. Należy do nich powieść Jaskółka poruszająca problem wierności ideałom rewolucyjnym i ich zdrady, a także wiele szkiców biograficznych, publikowanych jako artykuły w prasie, a następnie w wyborze publicystyki z lat 1908-1911 p.t. Bandyci z Polskiej Partii Socjalistycznej. W książce tej Daniłowski, jako uczestnik ruchu rewolucyjnego i wyzwoleńczego, żarliwie broni przed kalumniami (m.in. tytułowym oskarżeniem o bandytyzm) tych, którzy walcząc o wolność i sprawiedliwość przeciw władzom zaborczym podejmowali działania terrorystyczne i niekiedy, jak Stefan Okrzeja, ponieśli za nie śmierć.


Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.