ՎԵՐՔ ՀԱՅԱՍՏԱՆ‪Ի‬

Աբովյանը Հայ նոր գրականության սկզբնավորողն ու հիմնադիրն է «Վերք Հայաստանի» պատմական վեպով: «Վերք Հայաստանի» վեպի գեղարվեստական մեծության ամենակարևոր նախադրյալներից մեկը պատմական  ժամանակաշրջանի լայն և խորը ընգրկումն է: Աբովյանը իր վեպի հերոս է ընտրել հասարակ մարդու՝ Աղասուն՝ մեծ հարված հասցնելով կլասիցիզմին: Աղասին ժողովրդի մարմնացումն է, որի մեջ արտացոլված է հայրենասիրությունը, ժողովրդի ազգասիրությունը: Եվ ահա պարսկական բռնակալության դեմ սուր բարձրացնողներից մեկը Աղասին է: Աղասին սիրված կերպար է եղել ժողովրդի կողմից: Բնությունը Աղասուն օժտել է ֆիզիկական արտակարգ հատկություններով՝ նա առնական և գեղեցիկ մի երիտասարդ է: «Նրա սուրահի բոյը, նրա թուխ աչքերը… նրա լեն թիկունքը, բարձր ճակատը՝ մարդի խելք էին տանում». այսպես է բնորոշում Աբովյանը Աղասուն: Աղասին աշխատասեր է, բարի, մեծահոգի, ժողովրդասեր. «Ում գութան չուներ իրանց բան տալիս, ում եզն հոտաղ չուներ, իրանցն էր ուղարկում»: