Bolesław Śmiały

Monolog wierszowany ukazuje konflikt między Bolesławem Śmiałym a biskupem Stanisławem, zabitym przez króla. Autor przedstawił konflikt z perspektywy Bolesława, ukazał przy tym liczne szczegóły z historii Polski. Wyspiański stosuje całą gamę aluzji i nawiązań, przeplata fakty własnymi sądami. W jego interpretacji konflikt został potraktowany symbolicznie, jako wciąż aktualny problem pomiędzy państwem a Kościołem.