Rozważania o wieku XX

„Brawurowa jazda po prądach ideologicznych i mieliznach myśli dwudziestego wieku”.


„Los Angeles Times”


Rozważania o wieku XX to ostatnia książka wybitnego historyka Tony’ego Judta – zapis jego kilkumiesięcznych rozmów z Timothym Snyderem, znawcą dziejów Europy Środkowo-Wschodniej – którą można nazwać jego testamentem intelektualnym.


Minione stulecie ożywa w niej jako wiek idei, okres, w którym myśli nielicznych decydowały o życiu milionów. Wychodząc od wspomnień osobistych, Judt ukazuje blaski i mroki XX wieku przez pryzmat ideologów i myślicieli, którzy ukształtowali ten okres, w tym swoich bohaterów: Koestlera, Kołakowskiego, Keynesa, Primo Leviego, Léona Bluma i Miłosza. Dzieli się przemyśleniami na temat historii i kultury, mówi o wpływie wojen światowych i Wielkiego Kryzysu na politykę i filozofię, rywalizacji oraz wzajemnej fascynacji komunizmu i faszyzmu, a także walce o rolę państwa w życiu człowieka – najważniejszym według niego konflikcie XX wieku. To książka o przeszłości, ale i o tym, jaką wybierzemy przyszłość.


„W tej wspaniałej książce dwóch odkrywców wyrusza w podróż, z której powróci tylko jeden. Nieznanym lądem jest często przerażający kontynent nazywany XX wiekiem. Droga wiedzie przez ich umysły i wspomnienia”.


Neal Ascherson, „The Guardian”


„Dziś na szczęście nie żyjemy w świecie, w którym idee można było przekładać na monstrualne programy transformacji społeczeństw, a bycie intelektualistą często oznaczało współudział w ogromnych zbrodniach”.


Francis Fukuyama, z recenzji Rozważań o wieku XX,


„The New York Times”


Tony Judt (1948–2010), autor monumentalnego Powojnia. Historii Europy od roku 1945 (REBIS, 2008), gigant wśród badaczy dziejów najnowszych naszego kontynentu, pochodził z żydowskiej rodziny o korzeniach wschodnioeuropejskich i belgijskich. Urodził się w Londynie w 1948 r. W latach 60. był marksistowskim syjonistą – pracował w kibucach, służył w armii Izraela, do którego, jak i do marksizmu, niebawem się zraził. Studiował historię i nauki polityczne w King’s College w Cambridge oraz paryskiej École normale supérieure. Wykładał na University of California, w St. Anne’s College w Oksfordzie i na New York University, gdzie kierował zajmującym się dziejami Europy Remarque Institute.


Publikował w „The New York Review of Books”, „The New Republican” – skąd go wyrzucono po oskarżeniach o… antysemityzm – a także w „Gazecie Wyborczej”.


Członek Akademii Brytyjskiej oraz Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk. REBIS w 2013 roku wydał także jego Wielkie złudzenie? Esej o Europie.


Timothy D. Snyder (ur. 1969) – uczeń i przyjaciel Tony’ego Judta, wykładowca historii na Yale University specjalizujący się w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej. Doktoryzował się w Oksfordzie, wykładał w Harvardzie oraz na uniwersytetach w Paryżu, we Wiedniu i w Warszawie. Publikował m.in. w „International Herald Tribune”, „Chicago Tribune”, „Rzeczpospolitej”, „Tygodniku Powszechnym” i „Uważam Rze”. Autor m.in. takich książek jak Rekonstrukcja narodów. Polska, Ukraina, Litwa, Białoruś 1569–1999, Czerwony książę, Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem. Laureat nagrody literackiej Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury.