Wariatki

Powieść „Wariatki” składa się z trzech części: „Nefretete”, „Lady” i „Pirania”, są to trzy portrety zupełnie niepodobnych do siebie kobiet, do których w pewnym momencie dołącza czwarta. Mamy więc cztery postacie, komentowane i objaśniane przez mężczyzn.

„Wariatki” obracają się zasadniczo w obrębie tak zwanej „inteligencji polskiej” sprzed i po drugiej wojnie światowej, przy czym ich czas nie jest do końca określony, tak że mogą istnieć zawsze i wszędzie.

Pierwsza część „Nefretete” opisuje dojrzałą bywalczynię salonów, o niezwykłej urodzie, która poślubiła „księcia z bajki”, sama pozostając baśniową „księżniczką”. Istnieje i nie istnieje zarazem. Jest i prawdą i fantasmagorią wykreowaną przez mężczyzn.

Druga z nich („Lady”) to konkretny typ dziewczyny, którą losy rzuciły do Wielkiej Brytanii. Podzieliła los wielu innych kobiet na emigracji, choć może jest to tylko jej wyobrażenie. Ale zerwany został stały kontakt z ojczyzną i wspomnienia nie do końca odpowiadają krajowi, który znamy.

Trzecia kobieta to produkt doby komunizmu, „księżniczka” z awansu, która w żaden sposób nie umie się znaleźć w zaistniałej rzeczywistości. I wreszcie czwarta, inteligentka z rodziny o tradycji wielu pokoleń, mogłaby być każdą z postaci, a może być samą sobą.

Postacie mężczyzn zrazu są zaledwie zarysowane. Ale i oni przeglądając się w oczach kolejnych bohaterek, kreują siebie i są przez nie kreowani. Jeżeli jeszcze dodamy, że owe trzy części powieści to zarazem trzy „opowieści z dreszczykiem”, myślę, że powstał obraz, który chyba warto odwiedzić.