Ιστορία ενός γαϊδάρο‪υ‬

Ο σπουδαίος σατιρικός συγγραφέας Ανδρέας Λασκαράτος, πνεύμα ανήσυχο και ανυπότακτο, συνήθιζε να εκφράζει ελεύθερα και με δηκτικότητα τις απόψεις του, ερχόμενος τις περισσότερες φορές σε σύγκρουση με αντιλήψεις αλλά και θεσμούς της εποχής του. Για τα έργα του διώχθηκε, φυλακίστηκε και αφορίστηκε από την Ιερά Σύνοδο.

Στην βιογραφία με τίτλο Η ιστορία ενός Γαϊδάρου ξεδιπλώνεται η πασίγνωστη θυμοσοφία του συμπαθούς αυτού τετράποδου της ελληνικής υπαίθρου. Ο γάιδαρος αποφασίζει να διηγηθεί τα απομνημονεύματά του στους υπόλοιπους γαϊδάρους του χωριού του και η αλληγορία είναι φανερή. Οι διηγήσεις παρμένες από την καθημερινή ζωή, απεικονίζοντας τα ήθη, τα έθιμα, τις δοξασίες και την παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας, είναι εκπληκτικά διαχρονικές και επίκαιρες, όπως φαίνεται και από το χαρακτηριστικό απόσπασμα που ακολουθεί.

«Εγώ εγεννήθηκα στον σταύλο ενός Βουλευτή, όστις είχε μεγάλην επιρροήν εις την Κυβέρνησιν μόλον οπού ανθρωπιά δεν είχε περσότερην από τους γονείς μου. Εκείνος έκανε κ’ εξέκανε Νομάρχας, εκείνος εμετάθετε δικαστάς, εκείνος είχε σε θέσες όλους τους εδικούς του και ως και ο πατέρας μου που στα νηάτα του είχε χρησιμέψει ως Γάιδαρος της Κυβερνήσεως, κ’ έπαιρνε μισθό, όταν εις τα γεράματά του δεν ημπόρειε πλέον, εξακολούθα πάντα να παίρνη σύνταξη. Όταν εγώ άξηνα κ’ έγινα καλός για στρώσιμο, ο αφέντης μου επήγε να με συστήση στον Πρωθυπουργό. Και ο Πρωθυπουργός, τον αντίσκοψε λέγοντάς του ότι ο πατέρας μου μπορεί τώρα να κάθεται να ησυχάζη με την σύνταξή του, η οποία θέλει να του πληρώνεται ταχτικά πάντα (ως και μετά θάνατον) και εγώ να λάβω επισήμως τη θέση του πατέρα μου, με τον μισθόν της θέσεως, ως πλέον Επίσημος Κυβερνητικός Γάιδαρος. […]»