Türkiye’de ve Dünyada Vicdani Ret

Son yıllarda vicdani ret üzerine yapılan çalışmaların sayısında gözle görülür bir artış var. Bu gelişmenin, hem politik hem de sosyolojik ve düşünsel nedenlerini görmek zor değil. Ancak, tüm bu haklı gerekçelerin ve motivasyonların üzerini örtmesini istemediğimiz önemli bir gerçek var, o da yapılan bu çalışmaların bu gerekçelere sığınıp kapsamından ve detaycılığından ödün vermemesi gerektiği.


Barış Esmer’in çalışması bu hataya düşmüyor. Meselenin politik inceliğini ve tarihsel karmaşasını düzenli bir şekilde okura aktarıyor. Bunu yaparken de bir sosyal bilimciden beklenecek titizliği azami derecede gösteriyor.


Eseri eşsiz yapan bir iki özelliğe değinmeden geçemeyeceğim. Eser, vicdani reddin düşünsel altyapısını oluşturduktan sonra vicdani reddin (dünyada ve) bu topraklardaki izini sürüyor. Bu iz sürme, öte yandan, oldukça eskilerden başlıyor. Bu bağlamda, bilhassa erken cumhuriyet döneminde vicdani ret ve asker kaçaklığı olgusuna dair yapılan analizlerin ve tespitlerin önemli olduğunu düşünüyoruz. Benzer şekilde, 1990‘larda oldukça etkin olan vicdani ret hareketinin detaylı dökümünün yapılışı da ancak hareketi bilfiil yaşayarak bilenlerin farkında olduğu kimi bilgileri ve detayları kalıcılaştırması açısından kayda değerdir.


Bu çalışmanın, vicdani ret araştırmacıları için vazgeçilmez bir kaynak olacağına inanıyoruz. Dolayısıyla, Barış’ın çalışmasını yayınlama şansına eriştiğimiz için mutluyuz. Umuyoruz ki mutluluğumuz, bu çalışmanın hak ettiği ilgiyi ve takdiri görmesiyle daha da artar. Dolayısıyla, bu kitap, Propaganda Yayınları’nın kendini tanımladığı misyonun en önemli temsilcilerinden biri olarak belirmiştir