Xωρικές αφηγήσεις της μνήμη‪ς‬

Μία μελέτη των πτυχών της αναθεωρημένης σχέσης του χώρου με τη μνήμη  εννοιών αλληλοσυνδεόμενων σε όλες τις εκφάνσεις λόγου και βιώματος. Η τέχνη, η φιλοσοφία, η λογοτεχνία, η συγκρότηση της συλλογικής μνήμης  και η τοπική της διαμόρφωση, τα μνημεία και οι συγχρονικές ανακατασκευές της μνήμης είναι από τα θέματα που οι συγγραφείς αναλύουν.

Αν η μνήμη και η ανάμνηση αποτελούν το ενοποιητικό πεδίο των πολλαπλών τομών του ανθρώπου με τον κοινωνικό χωροχρόνο, τότε η συνάντησή της με τον αρχιτεκτονικό και αστικό σχεδιασμό ως σημαντικό συντελεστή αυτού του χωροχρόνου, αποτελεί ιδιαίτερα ευαίσθητο κομβικό θέμα στην ευρύτερη περιοχή της θεωρίας και της πρακτικής του σχεδιασμού. Από τη μνήμη στο ίχνος της στην υλικότητα του χώρου και τη δυνατότητα μέσω του τελευταίου ενεργοποίησης της μνήμης και των πολλαπλών ενθυμήσεων, εκδιπλώνονται ζητήματα κριτικής προσέγγισης του σύγχρονου αρχιτεκτονικού και αστικού χώρου. Ζητήματα που εξαρτώνται άμεσα από τον τρόπο αναφοράς μας στο παρελθόν, με νοσταλγική ή κριτική και αναστοχαστική διάθεση ανασύστασής του. 

Με μία διεπιστημονική προσέγγιση οι συγγραφείς του τόμου συμβάλλουν στο διάλογο γύρω από τη σχέση μνήμης, χώρου και σχεδιασμού στην προοπτική εκδίπλωσης του ανθρώπου σε πολλαπλά χωροχρονικά πεδία. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον συνυφαίνονται με τρόπο δημιουργικής ανασυγκρότησης του συλλογικού ως προϋπόθεση για την έκφραση του ατομικού και την ευόδωση της ανθρώπινης συνύπαρξης.


Η Κυριακή Τσουκαλά είναι καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας του Χώρου στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Α.Π.Θ.

Η Σάσα Λαδά είναι καθηγήτρια στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Α.Π.Θ. με ερευνητικό ενδιαφέρον την ανάπτυξη της οπτικής του φύλου στην Αρχιτεκτονική και την Πολεοδομία.

Η Κέλλυ Παπαϊωάννου είναι διδάσκουσα στην αρχιτεκτονική τοπίου στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής Πάτρας.