Τραγωδία και ιστορί‪α‬

Η πρωτότυπη και διεξοδική έρευνα του Κωνσταντίνου Καβουλάκου καλύπτει μια ευρύτατη θεματική, από το κοινωνικό-ιστορικό πλαίσιο του μοντέρνου δράματος και την αισθητική κουλτούρα της νεωτερικόητας μέχρι το αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ της τέχνης και της ζωής και την ουτοπία της ψυχικής πραγματικότητας στον Ντοστογιέφσκι.

 

Ο Γκέοργκ Λούκατς είναι ευρύτατα γνωστός ως ένας από τους θεμελιωτές της μαρξιστικής φιλοσοφίας του 20ού αιώνα. Έτσι η πρώιμη φάση της διανοητικής του παραγωγής, η οποία προηγήθηκε της αιφνίδιας στράτευσής του στο κομμουνιστικό κίνημα στα τέλη του 1918, κατά κανόνα αγνοήθηκε από τους μελετητές του έργου του, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’60, και παραμένει ακόμα σχετικά αδιερεύνητη.

Το βιβλίο αυτό προσφέρει μια ενδελεχή κριτική ανασυγκρότηση του λεγόμενου «προμαρξιστικού έργου» του Λούκατς και καινοτομεί αναζητώντας την εσωτερική δυναμική των νεανικών του ερευνών, πέρα από τη σκιά της καθιερωμένης πρόσληψής του. Η έμφαση δίνεται στα βασικά ερωτήματα που ανακινούνται στις εργασίες του για την κοινωνιολογία και την ιστορία της τέχνης, τη φιλοσοφία της τέχνης και του πολιτισμού, την ηθική και αισθητική φιλοσοφία, καθώς και την κοινωνική και πολιτική φιλοσοφία. Στον πυρήνα της ανασυγκρότησης τοποθετείται το ερώτημα για την ιστορικότητα και την αχρονικότητα των «μορφών» (αισθητικών, ηθικών κ.ά.), το οποίο απασχολούσε τον Λούκατς σε όλη αυτή την περίοδο. Τούτη ακριβώς την αντίθεση συμπυκνώνει το δίπολο «τραγωδία και ιστορία», ιδωμένη συγχρόνως από τη σκοπιά του αιτήματος για μια σύνθεση των δύο προοπτικών. Υπ’ αυτό το πρίσμα γίνεται δυνατή η ανασύνθεση της συναρπαστικής διαδρομής του νεαρού Λούκατς μέσα από τα σημαντικότερα ρεύματα της αστικής διανόησης των αρχών του 20ού αιώνα και τίθενται οι βάσεις για τη βαθύτερη κατανόηση της κατοπινής στροφής του στον μαρξισμό.