Prosto z pensyi

Michał Bałucki

Twórca komedii i powieści (pseudonim: Elpidon), związany z Krakowem;studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim matematykę, a następnieliteraturę. Należał do grupy tzw. przedburzowców, pisarzyodrzucających romantyczną i mesjanistyczną retorykę zrywów narodowych,ale oczekujących przełomowej zmiany historycznej; większość z nichwzięło następnie udział w powstaniu styczniowym. Sam Bałucki niewalczył z bronią w ręku, ale działał w organizacjach spiskowych wGalicji i redagował wraz z Anczycem pismo "Kosynier"; aresztowany podkoniec 1863, spędził rok w więzieniu. Podobno tam poznał pewnegogórala, którego los skłonił go do napisania popularnej pieśni Dlachleba (znanej jako pieśń "Góralu, czy ci nie żal" do muzykiWładysława Żeleńskiego). Debiutował utworami poetyckimi drukowanymi wprasie. W latach 60. Bałucki dołączył do grona pozytywistów,propagując w swych utworach bliskie im idee; był dowcipnym krytykiemstosunków społecznych w Galicji, szydził z mody na szlachetczyznępowszechnej wśród mieszczaństwa (m.in. w powieści Pan burmistrz zPipidówki). Jako znakomity komediopisarz cieszył się wielkąpopularnością. U schyłku życia stał się obiektem atakówprzedstawicieli Młodej Polski; toczył z nimi spór światopoglądowy nakartach swoich utworów, jednak szczególnie napastliwe recenzje LucjanaRydla na łamach szacownego "Czasu" miały wpływ nie tylko na stanpsychiczny, ale również na sytuację materialną. Ostatecznie bojkotprzeprowadzili nawet aktorzy podczas premiery jednej z jego sztuk.Bałucki popełnił samobójstwo strzałem z rewolweru na krakowskichBłoniach; został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Ur. 29 września 1837 w Krakowie
Zm. 17 października 1901 w Krakowie
Najważniejsze dzieła: komedie: Radcy pana radcy (1867), Grube ryby (1879), Sąsiedzi: Dom otwarty (1883), Sąsiedzi: Ciężkie czasy (1889), Sąsiedzi: Klub kawalerów (1890), powieści: Typy i sylwetkikrakowskie (1881), Pan burmistrz z Pipidówki (1887), pieśń: Dlachleba (1874)