Ταξίδι στη σκιά του Βυζαντίο‪υ‬

Τα βιβλία έχουν τις δικές τους ζωές, σαν τα παιδιά όταν μεγαλώνουν. Όταν κάνω αναγνώσεις, όλοι θέλουν να ακούσουν αποσπάσματα από το Ταξίδι στη σκιά του Βυζαντίου , κάτι που δεν μου ζητούσαν πέντε ή δέκα χρόνια πριν. Υποτίθεται ότι είναι το καλύτερό μου βιβλίο – έτσι λένε. Από πολλές απόψεις δε είναι το λιγότερο εμπορικό μου βιβλίο. Έγιναν τόσα απρόοπτα στη διάρκεια του ταξιδιού: έτυχε να είναι η περίοδος που οι Τούρκοι πολεμούσαν τους Κούρδους και το PKK, στο Λίβανο είχε μόλις τελειώσει ο πόλεμος κι είχε αρχίσει η ανοικοδόμηση, στη Συρία περίμεναν να πεθάνει ο Άσαντ. Παντού συνέβαινε κάτι κι είχαν όλα σχέση µε τον χριστιανισμό, ήταν απίστευτες οι συγκυρίες.

Από συνέντευξη του συγγραφέα στη Lifo


Την άνοιξη του έτους 578 µ.Χ., αν καθόσουν σε έναν βράχο ψηλά πάνω από τη Βηθλεέμ, ίσως κατάφερνες να διακρίνεις δύο φιγούρες να προβάλλουν, με τα ραβδιά τους στο χέρι, από την πύλη της μεγάλης μονής του Αγίου Θεοδοσίου στην έρημο. Οι δυο τους θα κατευθύνονταν νοτιοδυτικά μέσα από την έρημη γη της Ιουδαίας, προς το εξαιρετικά πλούσιο, κοσµοπολίτικο λιµάνι της Αλεξάνδρειας. Ήταν η αρχή ενός εκπληκτικού ταξιδιού που θα οδηγούσε τον Ιωάννη Μόσχο και τον μαθητή του, τον Σωφρόνιο τον Σοφιστή, σε µια πορεία κατά µήκος ολόκληρου του ανατολικού βυζαντινού κόσμου. Στόχος τους ήταν να συλλέξουν τη σοφία των πατέρων της ερήμου, των σοφών και των μυστών της βυζαντινής Ανατολής, προτού ο εύθραυστος κόσμος τους καταρρεύσει και εξαφανιστεί. Το αποτέλεσμα είναι το Λειμωνάριο , το βιβλίο που έχω μπροστά µου. Αν σήμερα, στη Δύση, θεωρείται ένα μάλλον άγνωστο κείμενο, πριν από χίλια χρόνια ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή βιβλία ολόκληρης της σπουδαίας βυζαντινής γραμματείας.

[…]

Να τι ήθελα να κάνω: να περάσω έξι µήνες ταξιδεύοντας στην Ανατολική Μεσόγειο, ακολουθώντας χοντρικά την πορεία του Ιωάννη Μόσχου. Ξεκινώντας από το Άγιο Όρος και κατεβαίνοντας σταδιακά µέχρι τις κοπτικές µονές της Άνω Αιγύπτου, ήθελα να κάνω εκείνο που καµία µελλοντική γενιά ταξιδιωτών δεν θα είχε τη δυνατότητα να κάνει: να δω, όπου ήταν δυνατόν, ό,τι είχαν δει ο Μόσχος και ο Σωφρόνιος, να κοιµηθώ στις ίδιες µονές, να προσευχηθώ κάτω από τις ίδιες τοιχογραφίες και τα ψηφιδωτά, να ανακαλύψω ό,τι είχε αποµείνει και να διαπιστώσω ιδίοις όµµασι τις τελευταίες στιγµές από το λυκόφως του Βυζαντίου.