Dług. Pierwsze pięć tysięcy lat

Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o długu, a co nie było napisane nawet małym druczkiem w Waszej umowie z bankiem.

Wszystkie podręczniki ekonomii mówią to samo. Pieniądz wynaleziono po to, by zastąpić uciążliwy i skomplikowany barter – aby starożytni nie musieli już nosić swoich towarów na rynek. Co jest nie tak w tej wersji historii? Otóż nie ma cienia dowodu na jej prawdziwość.

Antropolog David Graeber w porywający sposób pokazuje, że to nie pieniądz, ale dług był i jest podstawą naszej ekonomii, a często także moralności.

Już w okresie narodzin rolniczych imperiów ludzie korzystali z rozbudowanych systemów kredytowych. Dług stał się wygodnym narzędziem władzy i podporządkowania sobie dłużników. System jednak nie mógł funkcjonować bez nasilającej się przemocy. Dłużnicy niemogący spłacić swoich wierzycieli stawali się niewolnikami. Aby uniknąć rozruchów i rewolucji, władcy regularnie umarzali długi swoich poddanych.

Dług. Pierwsze pięć tysięcy lat to fascynująca kronika tej słabo znanej części historii. Pokazuje wpływ historii długu na przebieg ludzkich losów i jej związek z dzisiejszymi kryzysami finansowymi. Pyta również o to, co w istocie jesteśmy sobie nawzajem winni i co to właściwie znaczy, a także podważa powszechne przekonanie, że dług zawsze musi zostać spłacony.

Co to jest dług? Schaeuble powie, że dług to grzech. Balcerowicz będzie straszyłprostą drogą do ekonomicznego kataklizmu. Ale tylko Graeber pozwoli Ci coś w temacie długu zrozumieć. Naprawdę zrozumieć.

Rafał Woś, („Polityka”, autor To nie jest kraj dla pracownika)

Świeża… Fascynująca… Książka Graebera nie tylko skłania do myślenia, ale też jest wyjątkowo aktualna. Jego pełna rozmachu narracja zasadniczo pokazuje, że nasze myślenie na temat pieniędzy i kredytu jest ograniczone, jeśli nie błędne.


„Financial Times”