Ostatni akord

Ostatni akord to kolejny tom szkiców krytycznych Andrzeja Horubały. Wieńczący jego działalność jako komentatora kulturalnych wydarzeń, uważnego obserwatora artystycznych sezonów, arbitra oceniającego nowości i przywołującego klasyków.


55 tekstów drukowanych w latach 2016-2018 przeważnie w tygodniku "Do Rzeczy", w którym Horubała pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego. 55 tekstów najwyższej próby, dalekich od neutralności i obojętności czy wzniosłego akademizmu.


W otwierającym książkę rozdziale „Wielcy” Horubała przygląda się wnikliwie głośnym monografiom Gombrowicza, Lema i Herberta, dzieli się uwagami o inscenizacji mickiewiczowskich „Dziadów” dokonanej przez litewskiego reżysera Eimuntasa Nekrošiusa, a także opisuje wystawę „Wyspiański” w krakowskim Muzeum Narodowym. Tu też prezentuje sylwetkę Tomasza Burka oraz recenzuje biografię Jacka Kuronia.


W kolejnej części zatytułowanej „Przewodnicy” prześwietla sylwetki popularnych duszpasterzy – ojców Adama Szustaka i Augustyna Pelanowskiego oraz księży Piotra Pawlukiewicza i Jana Kaczkowskiego. Bez taryfy ulgowej traktuje ich nauczanie, dzieli się swoimi wątpliwościami, ale i zachwytem.


Kontrowersyjnym obchodom pięćdziesiątej rocznicy Marca ’68 – spektaklom teatralnym i publikacjom, poświęcona jest kolejna część książki („Żydowskie brzemię”), w której nie zabrakło miejsca dla omówienia fenomenu prozy Marcina Wichy, laureata literackiej nagrody Nike w roku 2018.


Kolejne części poświęcone są głównie literackim premierom (Gretkowska, Masłowska, Żulczyk, Twardoch, Orbitowski, Sołtys, Wencel, Chmielewski). Tu też autor omawia „Teologię Polityczną”, twórczość Kwaśnickiej i Dakowicza, a także bierze na warsztat szeroko reklamowaną powieść „Miłość” Ignacego Karpowicza oraz kolejny, nie do końca uczciwy reportaż Jacka Hugo-Badera „Skucha”.


Wreszcie dwa bloki zamykające tom poświęcone są polskiemu kinu i teatrowi. Horubała przypomina swoje recenzje „Roja” i „Smoleńska”, notuje wrażenia z oglądania zremasterowanej wersji „Dekalogu” Krzysztofa Kieślowskiego oraz filmów o Lourdes. Omawia także spektakle Jana Klaty, Moniki Strzępki, Krystiana Lupy i Weroniki Szczawińskiej. Tu wreszcie czytelnik znajdzie głośny tekst „Nienawidzę Teatru Telewizji”, który swego czasu wzbudził sporo polemik i protestów.


Spis treści:


Wyspiański! (Wyspiański, Śliwińska)

Czyje „Dziady”? (Mickiewicz, Nekrošius)

Arcydzieło (Mickiewicz, Cieplak)

Ciała (Sienkiewicz, Koziołek)

Szymborska banalna (Rusinek, Bikont, Szczęsna)

Tropami mistrza, tropami zwodziciela (Gombrowicz, Suchanow)

Lem według Orlińskiego

Mistrz – Tomasz Burek

Monster Kuroń (Bikont, Łuczywo)

Herbert rozwłóczony (Franaszek)

Prorok namiętny (Pelanowski)

Nawrócony lubieżnik (Szustak)

Śmiech w Kościele (Pawlukiewicz, Kowalski)

Misja onkocelebryty (Kaczkowski)

Nicowanie mitu (Kaczkowski, Wilczyński)

Ars moriendi (Bieliński)

Polsko-żydowskie zapętlenia (Weksler-Waszkinel, Słobodzianek, Spišák)

Głupio się bawicie (Kleczewska, Kosiński, Siedlecka)

Wyjście z domu niewoli (Grynberg)

Elegia (Wicha)

Design (Wicha)

Niesamowita Kwaśnicka

Fenomen Dakowicza

Legenda o miłości (Budzyński, Ponikło)

Lekcja z Wencla

Peryferyjne smętki (Chmielewski)

Jak to działa? (Karłowicz, Cichocki, Gawin)

Strażnik systemu (Butkiewicz)

Szyderstwo i wierność (Gorządek, Szabłowski, Bernatowicz)

Krzeczkowski nierozpoznany (Karpiński)

Degeneraci z podziemnej Solidarności (Hugo-Bader)

Szczepan Twardoch – pisarz zawodowy

Żulczyk rządzi!

„Exodus”, czyli droga donikąd (Orbitowski)

Cienka zupka Gretkowskiej

Masłowska – zagadywanie pustki

Smuteczki Pawła Sołtysa

To nie miłość, to coming out (Karpowicz)

Mapka ideolo (Czapliński)

„Dekalog” po latach (Kieślowski)

Marzenie o cudzie (Sagols, Hausner, Bobkowski)

Wyśmienite kino Macieja Pieprzycy

Gorzka komunia (Zamecka)

Jerzego Zalewskiego kino wolnych Polaków

Filmowy hołd (Krauze)

Nienawidzę Teatru Telewizji

Niewinni? (Demirski, Strzępka)

Globisz cierpiący

Demolka w Narodowym (Miśkiewicz)

Ostatni akord Klaty

Popłuczyny po Klątwie (Błońska, Wichowska)

K. jak Kaczyński (Demirski, Strzępka, Krasowski)

Lupa – geniusz i grafoman

Aktualna sprawa Grzegorza P. (Rowicki, Ratajczak, Łazarewicz)

Genialna. Ferrante (Szczawińska)