Οι τελευταίες ημέρες της Σμύρνη‪ς‬

Ο Puaux έγραψε το βιβλίο αυτό, για να αποφευχθεί η λήθη, για να διασώσει το ιστορικό υλικό που είχε στα χέρια του, και κυρίως για να συντελέσει στην αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας.

1) Αναλύει τα περί αφίξεως των Τούρκων στη Σμύρνη και μέμφεται τους Ευρωπαίους για την αδιαφορία τους.

2) Περιγράφει την είσοδο των τουρκικών στρατευμάτων και την παραπειστική τακτική τους.

3) Παρέχει φρικιαστικές μαρτυρίες για τις σφαγές και το θάνατο του Χρυσοστόμου.

4) Αποδεικνύει το προμελετημένο σχέδιο της πυρπόλησης της πόλης.

5) Παρουσιάζει την τραγική Έξοδο, τους εκτοπισμούς, την εξόντωση του χριστιανικού στοιχείου.

6) Ασχολείται με τα αποτρόπαια γεγονότα στα Βουρλά, τη γενίκευση της εξόντωσης των Χριστιανών, τα απίστευτα εγκλήματα στο Αϊβαλί, στο Μπαλίκεσερ και την Μπάλια-Μαντέν.


• «[…] Ο αγωνιστής αυτός ως την τελευταία στιγμή έδινε το παράδειγμα του καθήκοντος […]. Ο Ρενέ Πυώ θα παραμείνει στο πάνθεο των ανθρώπων της μεγάλης κι ωφέλιμης για την κοινωνία δράσεως και τ’ όνομά του σύμβολο αγνού κι ανιδιοτελούς φιλελληνισμού

Γ. Πράτσικας (από το περιοδ. Ν. Εστία, τ. 21ος, σ. 141)


• «Ο Ρενέ Πυώ […] ήταν φιλέλληνας, γνώστης του Ανατολικού ζητήματος και των ελληνικών πραγμάτων».

Ν.Χ. Βικέτος (από το βιβλίο Ο θάνατος της Σμύρνης, σ. 9)


• «Από το ίδιο φιλοδίκαιο και φιλελεύθερο πνεύμα διακατέχεται ο Πυώ σε σειρά ολόκληρη συγγραφών. Βέβαια διαφαίνεται κάποια ιδιαίτερη ευαισθησία για την Ήπειρο, την οποία ορθότατα αισθάνεται ενιαία. Υπεραμύνεται της ελληνικότητας της Βορείου Ηπείρου και καταγγέλλει την αδικία, που προσγίνεται […]».

Αχ. Γ. Λαζάρου (από το βιβλίο Δυστυχισμένη Βόρειος Ήπειρος, σ. 13)


• «Εις τον René Puaux, ελληνιστή και φιλέλληνα, ας στραφεί απεριόριστη η ευγνωμοσύνη μας· μαζί με την παλιά ένιωσε και αγάπησε την σύγχρονη Ελλάδα και τους σημερινούς Έλληνες […]».

(από το περιοδ. Ελληνίς, αρ. 1 (1937), σ. 35)