TURUNGATIL PATRE

‘मीएकाज्यूआईच्यापोटीजन्मालाआलो.जर्मनीनंमाझ्याशरीराचंपालनपोषणकेलं.युरोपनंमाझ्याआत्म्यालासंस्कारसंपन्नबनवलं.धरणीहेचमाझंघरआणिसारंजगहीचमाझीपितृभूमी...’अशागौरवपूर्णशब्दांतस्वत:विषयीप्रांजळनिवेदनकरणाऱ्याअन्स्र्टटोलरनंतुरुंगातूनलिहिलेल्याछोट्याछोट्यापत्रांचाहास्वैरअनुवाद.मागच्यापिढीतल्याएकाप्रतिभासंपन्न,ध्येयवादीआणिअसामान्यअशाकलावंतक्रांतिकारकआत्म्यानंलिहिलेल्यायापत्रांमध्येकवित्वआणिकर्तृत्वयादोन्हीदृष्टींनीप्रतिबिंबितझालेलंत्याचंव्यक्तित्वजेवढंकलापूर्ण,तेवढंचजीवनदर्शीहीआहे.भोगआणित्याग,प्रतिभाआणिप्रज्ञा,विचारआणिआचार,कठोरपणाआणिकोमलपणायांच्यासंगमातन्हाऊननिघालेल्याटोलरच्याव्यक्तित्वाचंसमग्रदर्शनयापत्रांतूनवाचकांनाघडेल.